Pojezierze Mrągowskie leży na wschodnich krańcach Pojezierza Olsztyńskiego, od wschodu graniczy z Krainą Wielkich Jezior, od północy z Pobrzeżeni Warmińskim. Obszar Pojezierza jest położony w malowniczym kraj­obrazie moreny czołowej z licznymi wzniesieniami i je­ziorami rynnowymi z urozmaiconymi brzegami. Strome zbocza jezior, pocięte urwistymi dolinami, wzbogacają piękno krajobrazu tego mezoregionu. Większe komplek­sy leśne pokrywają południowe obszary, na peryferiach Puszczy Piskiej. Lasy są tu położone w malowniczym krajobrazie morenowym i stanowią zwarty kompleks, ad­ministracyjnie podzielony na trzy nadleśnictwa: Strzało-wo, Mikołajki i Krutynią. Jeziora Pojezierza Mrągowskiego są dogodnymi szla­kami turystyki wodnej, a najpopularniejszym szlakiem jest rynna Sorkwicka z jeziorami: Warpuńskim, Gielądz-kim, Lampackim, Dłużcem, Białym, Zyzdrojem Wielkim i Mokrym. Wszystkie te jeziora, połączone strugami wodnymi, tworzą popularny szlak kajakowy przebiega­jący przez malowniczo położone krajobrazy z Sorkwit do Mikołajek, znany jako szlak Krutyni. W środku Pojezierza leży Mrągowo, miasto powiato­we na linii kolejowej Olsztyn-Ełk. Jest ono głównym punktem wypadowym, dającym duże możliwości wybo­ru tras wycieczkowych. Na Pojezierzu Mrągowskim zachowały się liczne frag­menty przyrody pierwotnej z elementami rzadkich już gatunków roślin i zwierząt. R e z e r w a t leśny „Zatrat” o pow. 37,80 ha, Leśnictwo Zakręt, Nadleśnictwo Krutynią, gromada Ukta, powiat mrągowski, województwo olsztyńskie. Rezerwat utworzono dla zachowania obszaru moreno­wego porosłego lasem mieszanym, wśród którego znaj­dują się zarastające jeziorka i przybrzeżne torfowiska z dobrze rozwiniętą roślinnością pierwotną. Lasy otacza­jące rezerwat, jak również drzewostany w rezerwacie występują na utworach morenowych, złożonych z pias­ków i żwirów akumulacji wodno-lodowcowej. Teren jest lekko falisty. W części południowej rezerwatu trafiają się duże głazy narzutowe. W rezerwacie tym spotyka się powierzchnię wodno-torfowiskowe. Są to dwa małe je­ziorka o pow. 2,70 ha i typowo wykształcone torfowisko wysokie. W przybrzeżnej partii jeziorek występuje ze­spół bagnicy, z bagnicą torfową i turzycą bagienną w postaci pływających kożuchów. Jest to jeden z przy­kładów zarastania jeziorek dystroficznych. Na pozosta­łych obszarach rośnie las mieszany z przewagą sosny w wieku około 100 lat. Miejscami występuje tu dąb szy­pułkowy i bezszypułkowy w wieku około 200 lat. W nie­których partiach spotyka się drzewostan mieszany, sos-nowo-dębowy, w wieku około 150 lat. W podszyciu wy­stępuje leszczyna, jarzębina, grab, lipa drobnolistna i wa­wrzynek wilczełyko. Z roślin chronionych na szczególną uwagę zasługuje rzadko tu występujący storczyk obuwik oraz lilia złotogłów. W runie spotykamy dość często higrofity. Mchów jest niewiele, lecz są one bardzo różnorodne. Ponadto jest tu około 50 gatunków traw i ziół.Rezerwat leśny „Królewska Sosna” o pow. 16,50 ha, Leśnictwo Zakręt, Nadleśnictwo Kruty­nią, gromada Ukta, powiat mrągowski, województwo olsztyńskie. Rezerwat utworzono w celu zachowania drzewostanu o charakterze pierwotnym z domieszką dębu i stanowis­kiem turówki wonnej. Drzewostan ten jest typowy dla Puszczy Piskiej. Lasy otaczające rezerwat, jak i drzewo­stany w rezerwacie rosną na utworach morenowych. Obszar rezerwatu jest porośnięty lasem sosnowym w wieku ponad 200 lat. Jako domieszkę spotyka się tu pojedyncze egzemplarze dębu szypułkowego i bezszypuł-kowego, świerki i brzozy brodawkowate. Przeciętna gru­bość sosny wynosi 45 cm, wysokość ponad 36 m. W re­zerwacie wybitnie wyróżniają sią dwie formy sosny – piana i gibba. Wyróżniają się one nie tylko budową i barwą szyszek oraz nasion, lecz także kształtem koron i charakterystycznym wyglądem kory na drzewach. W podszyciu występuje leszczyna, miejscami jałowiec. W runie szczególną uwagę zwraca stanowisko turówki wonnej. Poza tym rośnie tu sumarycznie ponad 90 gatun­ków roślin.Rezerwat leśny „S t r z a ł o w o” o pow. 13,15 ha, Leśnictwo Lipowo, Nadleśnictwo Strzałowo. gromada Mikołajki, powiat mrągowski, województwo olsztyńskie. Rezerwat utworzono w celach naukowych i dydak­tycznych dla zachowania fragmentu lasu mieszanego, charakterystycznego dla Puszczy Piskiej. Przedmiotem ochrony jest drzewostan sosnowy z domieszką dębu szy­pułkowego, świerka oraz lipy drobnolistnej w wieku około 120 lat. Przeciętna średnica na wysokości piersi dla sosny wynosi 43 cm przy wysokości 33 m. Drzewo­stan ten jest bardzo zasobny w masę drzewną, dochodzą­cą do 600 m’ na 1 ha. Na terenie rezerwatu i w otacza­jących go drzewostanach występuje dość znaczna liczba roślin zielnych, dochodząca do 115 gatunków. Spośród roślin podlegających gatunkowej ochronie spotykamy tu: lilię złotogłów, wawrzynek wilczełyko, widłak jałow­cowy, widłak goździsty. Poza tym na uwagę zasługują: orlik pospolity o białych i różowych kwiatach, naparst­nica zwyczajna, rutewka orlikolistna, zachyłka trójkąt­na, sierpik barwierski, kokoryczka okółkowa, korzeniów-ka pospolita, przytulią krzyżowa, czartawa drobna.Rezerwat flory styczny „Kulka” o pow. 12,15 ha, Leśnictwo Kulka, Nadleśnictwo Korpele, gro­mada Orzyny, powiat szczycieński, województwo ol­sztyńskie. Rezerwat utworzono w celu zachowania roślin ksero-termicznych i chronionych. Lasy otaczające rezerwat, jak również drzewostany w rezerwacie rosną na piaskach i żwirach akumulacji wodno-lodowcowej. Na granicy pól sandrowych, w pobliżu rezerwatu, trafiają się duże gła­zy narzutowe. Rezerwat obejmuje wschodni brzeg jeziora Łęsk, o stromych zboczach, dochodzących do 40 m wyso­kości. Zbocza są porośnięte drzewostanem mieszanym sosnowo-dębowym z domieszką graba i brzozy brodaw-kowatej w wieku około 100 lat. Ponadto spotyka się tu pojedyncze dęby bezszypułkowe w wieku około 200 lat. Z krzewów występuje leszczyna, trzmielina brodawko­wata, jarząb pospolity, kruszyna pospolita i bardzo rzad­ko wawrzynek wilczełyko. Strome zbocza jeziora są miejscem występowania licznych gatunków roślin nale­żących do flory pontyjskiej, jak piaskowiec trawiasty, lepnica zielonawa, zawilec wielkokwiatowy, pluskwica europejska, dzwonecznik wonny, zdrojówka rutewkowa-ta, ostrolódka kosmata, koniczyna łubinowata, oman szorstki. Na łąkach rezerwatu w dużej ilości rosną sa­sanki – łąkowa i wiosenna.Rezerwat faunistyczny „Ławny La­sek” o pow. 7,62 ha, Leśnictwo Ławny Lasek, Nadleś­nictwo Krutynią, gromada Ukta, powiat mrągowski, wo­jewództwo olsztyńskie. Rezerwat utworzono w celu ochrony kolonii czapli si­wej. Jest on położony na skraju Puszczy Piskiej, w borze sosnowym o wieku ponad 150 lat. W podszyciu wystę­puje jałowiec. W runie spotykamy borówkę czernicę i borówkę brusznicę oraz rzadko konwalię majową. Jak­kolwiek czapla siwa u nas nie podlega gatunkowej ochronie i nie jest specjalnie tępiona, to jednak nie moż­na stwierdzić jej nadmiernego rozmnożenia się. Bliższe badania w rezerwatach wykazują, że czaple na danym terytorium wykazują wyraźną stabilność ekologiczną. Mimo że każda para czapli w okresie lęgowym składa 4-7 jaj i że pod koniec opuszcza gniazdo 2-4 młodych ptaków, nadmiernego zagęszczenia nie obserwuje się i zawsze wiosną spotyka się liczbę ptaków równającą się liczbie gniazd. Kilkuletnie obserwacje kolonii czapli niedały podstawy do stwierdzenia, ażeby liczba gniazd po­większała się. Świadczyłoby to o tym, że młode czaple, mniej doświadczone, łatwo giną, szczególnie podczas je­siennych i wiosennych wędrówek. Czaplińce położone w okolicy najpiękniejszych szlaków turystycznych są dobrze znane turystom oraz miłośnikom przyrody. Syl­wetka czapli siwej w ich wyobraźni łączy się z krajobra­zem jezior, rzek i rozlewisk Pojezierza Mazurskiego. Dlatego też niektóre objęto ochroną rezerwatową. Pisząc o rezerwatach województwa olsztyńskiego, nie sposób jest pominąć badań Zakładu Doświadczalnego PAN w Popielnie w powiecie piskim województwa ol­sztyńskiego, prowadzonych nad pierwotnymi tarpanowa-tymi konikami polskimi. W tym celu na obszarze leśnym o pow. 320 ha wypuszczono część koników tarpanowa-tych ponad 30 sztuk, 1956 r. utrzymując je w warun­kach możliwie najbardziej zbliżonych do naturalnych. Konie pozostają przez cały rok pod gołym niebem, nie mając żadnej osłony od deszczu, śniegu i wiatru. Żywią się w zasadzie tylko trawą rosnącą na polanach leśnych, zaś w zimie wygrzebują ją kopytami spod śniegu. W wy­jątkowych tylko przypadkach są dokarmiane sianem w okresie zimy. Prowadzone przez Zakład studia nad ty­mi konikami nie mają na celu restytucji dzikiego konia w Polsce. Celem ich jest wyhodowanie nowych typów konia użytkowego o cennych właściwościach zwierząt pierwotnych, a mianowicie silnych koni roboczych, przy­stosowanych do najtrudniejszych warunków.